ต่อมลูกหมากโต...น่ากลัวไหมครับ (ชีวจิต)

ต่อมลูกหมากเป็นอวัยวะหนึ่งในระบบสืบพันธุ์เพศชาย ลักษณะเป็นก้อนขนาดประมาณลูกเกาลัด ล้อมรอบท่อปัสสาวะส่วนต้น (อยู่ถัดจากส่วนล่างของกระเพาะปัสสาวะ) คนละส่วนกับลูกอัณฑะซึ่งอยู่ในถุงอัณฑะด้านนอก ดังนั้นการตรวจคลำต่อมลูกหมาก จึงต้องตรวจโดยการใช้นิ้วหรือเครื่องมือสอดทางทวารหนัก

เมื่อผู้ชายมีอายุ 40 ปีขึ้นไป ต่อมลูกหมากจะมีการโตขึ้น แต่ส่วนใหญ่จะแสดงอาการหลังจากอายุ 50 ปีไปแล้ว บางคนอาการมาก บางคนอาการน้อย และเมื่ออายุมากขึ้น โอกาสที่จะเกิดอาการและความรุนแรงของอาการจะเพิ่มขึ้น

สำรวจอาการต่อมลูกหมากโต

อาการของโรคต่อมลูกหมากโต เกิดจากเมื่อต่อมลูกหมากโตขึ้นจนกดเบียดให้ท่อปัสสาวะส่วนต้น (ที่ต่อมลูกหมากล้อมรอบอยู่) แคบลง เกิดแรงเสียดทานในท่อปัสสาวะ ทำให้การปัสสาวะลำบากขึ้น อาการที่แสดงจะมี 2 กลุ่ม

1.อาการระคายเคือง เช่น

ปัสสาวะบ่อยทั้งกลางวันและกลางคืน
ปัสสาวะต้องรีบ กลั้นไม่ได้นาน
ปัสสาวะเล็ดและราดเวลาปวดปัสสาวะ
อาการปัสสาวะไม่สุด รู้สึกเหมือนว่ายังมีปัสสาวะค้างอยู่

2.อาการอุดกั้น เช่น

ปัสสาวะต้องเบ่ง
ปัสสาวะต้องรอ ไม่ออกทันที
ปัสสาวะหยุดเป็นช่วง ๆ
ปัสสาวะพุ่งไม่แรง
ปัสสาวะหยด ๆ ตอนท้ายของการปัสสาวะ


โรคนี้อันตรายมากไหมครับหมอ

โรคต่อมลูกหมากโตจัดเป็นโรคเนื้องอกชนิดที่ไม่ใช่มะเร็ง ดังนั้นโดยตัวของโรคเองไม่ถือว่าร้ายแรง ผู้ป่วยที่มีอาการข้างต้น มักมีปัญหาเกี่ยวกับการพักผ่อน ความวิตกกังวล รวมไปถึงการรบกวนชีวิตประจำวันและการเข้าสังคม

ในกรณีที่อาการของโรครุนแรงมากขึ้นจนเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น การติดเชื้อและอักเสบของทางเดินปัสสาวะ การเกิดนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ และการเสื่อมการทำงานของไต ถือเป็นอันตรายและเป็นข้อบ่งชี้ที่จะต้องได้รับการผ่าตัดแก้ไข

อันตรายอย่างหนึ่งที่ควรระวังคือมะเร็งต่อมลูกหมาก ซึ่งพบได้ในผู้ชายสูงอายุเช่นกัน ผู้ที่เป็นมะเร็งต่อมลูกหมากอาจมีอาการคล้ายกับโรคต่อมลูกหมากโต เมื่อไม่ได้รับการตรวจและรักษาที่ถูกต้องก็เป็นการเปิดโอกาสให้มะเร็งลุกลามไปได้

ได้เวลาไปหาหมอ

ดังนั้นชายที่มีอายุ 40-50 ปีขึ้นไป ควรเข้ารับการตรวจสุขภาพประจำปี รวมถึงการตรวจต่อมลูกหมาก โดยการตรวจทางทวารหนักและการเจาะเลือด เพื่อดูค่าบางอย่างที่เกี่ยวกับมะเร็ง ต่อมลูกหมาก เพื่อเป็นการป้องกันแต่เนิ่น ๆ

ในรายที่มีอาการผิดปรกติ ดังที่กล่าวข้างต้น ควรเข้ารับการตรวจรักษา และรับคำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะโรคระบบทางเดินปัสสาวะ

วิธีรักษา ต่อมลูกหมากโต

แพทย์จะให้การรักษาตามความรุนแรงของอาการผู้ป่วยแต่ละคน โดยแบ่งเป็น 3 วิธี

1.การเฝ้าระวัง ผู้ป่วยที่มีอาการเล็กน้อย แพทย์จะแนะนำให้สังเกตอาการและปรับพฤติกรรมดังนี้

ลดน้ำดื่มหลังอาหารเย็น และก่อนนอน
พยายามไม่ให้ท้องผูก
หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หรือชากาแฟ
หลีกเลี่ยงยาลดน้ำมูกบางตัวที่มีผลกับการปัสสาวะ

2.การใช้ยา ซึ่งจะมี 2 กลุ่มหลักคือ

ยากลุ่มต้านอัลฟ่า ที่ออกฤทธิ์คลายกล้ามเนื้อรอบต่อมลูกหมาก ทำให้ท่อปัสสาวะที่ตีบแคบขยายกว้างขึ้น ทำให้ปัสสาวะสะดวกขึ้น

ยากลุ่มต่อต้านเอนไซม์ที่มีผลต่อการโตของต่อมลูกหมาก ซึ่งจะมีผลยับยั้งต่อมลูกหมากไม่ให้โตขึ้น และถ้าใช้เป็นเวลานาน 6 เดือนขึ้นไปจะมีผลให้ต่อมลูกหมากมีขนาดลดลงในระดับหนึ่ง

3.การผ่าตัดต่อมลูกหมาก โดยการส่องกล้องผ่านทางท่อปัสสาวะ สำหรับข้อบ่งชี้ในการผ่าตัดคือ

ปัสสาวะไม่ออก (ต้องใส่สายสวนปัสสาวะ)
มีนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ
มีการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะหลายครั้ง
ไตเสื่อมการทำงานซึ่งเป็นผลจากการอุดตัน

ข้อควรรู้ในการปฏิบัติตัว

ยังไม่มีรายงานทางการแพทย์ที่บ่งบอกว่า การมีเพศสัมพันธ์ที่มากหรือน้อยจะมีผลต่อการเกิดโรคต่อมลูกหมากโต

ผู้ป่วยโรคต่อมลูกหมากโตส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุ ซึ่งมีความเสี่ยงเกี่ยวกับมะเร็งต่อมลูกหมากด้วย ดังนั้นการลดการกินเนื้อสัตว์ และอาหารฟาสต์ฟู้ด และการกินอาหารที่ปรุงจากธัญพืช เช่น ถั่วเหลือง งา เมล็ดฟักทอง น้ำมันรำข้าว มะเขือเทศ จะช่วยลดโอกาสการเกิดมะเร็งต่อมลูกหมาก และช่วยให้สุขภาพแข็งแรงดีขึ้น

เมื่อมีอาการผิดปรกติเกิดขึ้น ควรรีบไปพบแพทย์ เพื่อขอคำแนะนำหรือรับการรักษาอย่างถูกต้อง

ข้อมูลจากกระปุกดอดคอม