เบบี้เก่ง เพราะประสาทสัมผัสทั้ง 5 (รักลูก)
โดย: เพียงขวัญ

ความสามารถและศักยภาพของลูกวัยขวบแรก มีเคล็ดลับอยู่ที่ประสาทสัมผัสทั้ง 5 ของเขาค่ะ ซึ่งคุณพ่อคุณแม่ต้องรู้จัก เข้าใจ จะได้ส่งเสริมได้อย่างถูกต้องไงคะ

สัมผัสทั้ง 5 สำคัญต่อเบบี้

การ กระตุ้นและส่งเสริมพัฒนาการมีความสำคัญต่อลูกขวบแรก เพราะแม้ลูกวัยนี้จะยังตอบสนองได้ไม่เต็มที่ แต่ก็มีความสามารถในการรับรู้และเข้าใจค่ะ ซึ่งถ้าได้รับการส่งเสริมที่ดีตั้งแต่เล็กๆ ก็จะเป็นพื้นฐานสำคัญต่อยอดสู่วัย 1-3 ปี อันเป็นช่วงที่เซลล์สมองมีการแบ่งตัวอย่างเต็มที่ การส่งเสริมพัฒนาการผ่านประสาทสัมผัสทั้ง 5 ได้แก่ ตาดู หูฟัง มือสัมผัส จมูกได้กลิ่น และลิ้นลิ้มรสค่ะ

6 วิธีส่งเสริม

คุณพ่อคุณแม่สามารถส่งเสริมพัฒนาการ ไปพร้อมกับการเลี้ยงดูเลยนะคะ

1. ให้นมแม่ดีที่สุดและเป็นธรรมชาติที่สุด เพราะขณะที่คุณแม่อุ้มเจ้าตัวเล็กให้กินนม ลูกก็จะได้รับสัมผัสอันอบอุ่น มีการสบตา หากพูดคุยกับลูกไปด้วยก็เป็นการกระตุ้นประสาทหูค่ะ

2. สบตาและยิ้มกับลูกจะทำให้ลูกมีปฏิกิริยาตอบสนอง เพราะลูกสามารถมองเห็นหน้าพ่อแม่ หรืออาจเล่นจ๊ะเอ๋กับลูกก็ช่วยกระตุ้นความสนใจ ทำให้ลูกเกิดการเรียนรู้เรื่องการมองเห็น และรู้ว่าแม้เวลาที่ไม่เห็นแม่ ความจริงแล้วแม่ไม่ได้ไปไหนแต่ซ่อนอยู่ข้างหลังนั่นเอง

3. คุยกับลูก แม้ เบบี้จะยังไม่สามารถโต้ตอบด้วยคำพูด แต่ก็ไม่ใช่ว่าลูกจะไม่อยากรับฟังเสียงนะคะ ตรงกันข้าม มีงานวิจัยพบว่าลักษณะการรับรู้ของเด็ก เมื่อเทียบกับการเปิดเสียงเพลงและเสียงคนพูดให้เด็กฟัง เด็กจะสนใจฟังเสียงคนมากกว่า โดยเฉพาะอายุราว 4-5 เดือนจะเริ่มจำแม่ได้ จำเสียงของแม่หรือคนที่คุ้นเคยได้ จึงควรพูดคุยกับลูกเป็นประจำ

4. ให้ลูกคว้าจับจะ ช่วยให้ลูกได้พัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็กมัดใหญ่ แต่เด็กบางคนกลับไม่เคยถูกกระตุ้นให้หยิบจับหรือไขว่คว้าอะไรเลย เพราะคุณพ่อคุณแม่หยิบให้ตลอด ทำให้ไปขัดขวางการทำงานของนิ้ว มือ ส่งผลให้พัฒนาไม่เต็มที่ คุณพ่อคุณแม่จึงควรเปิดโอกาสและสนับสนุนให้ลูกได้คว้าจับสิ่งต่างๆ ด้วยตนเอง

นอกจากนั้น ก็ต้องโอบกอดสัมผัสลูกอย่างสม่ำเสมอ เพราะลูกสามารถรับรู้ถึงความรักของพ่อแม่ ผ่านการสัมผัสอย่างอ่อนโยน ซึ่งจะช่วยให้ลูกมีพัฒนาการทางอารมณ์ที่ดีด้วยค่ะ

5. เรียนรู้จากกลิ่นแม้ในระยะแรกลูกจะยังแยกแยะไม่ได้ว่าที่ได้กลิ่นนั้นเป็นกลิ่นอะไร แต่ประสาทสัมผัสด้านนี้ของลูกก็เริ่มทำงานแล้ว ทำให้ยิ่งสะสมการเรียนรู้ที่สุดก็จะสามารถแยกได้ว่ากลิ่นไหนเป็นกลิ่นหอม หรือเหม็น ชอบหรือไม่ชอบ และเริ่มจำแนกกลิ่นต่าง ๆ ได้ชัดเจนขึ้นเรื่อย ๆ เช่น จำกลิ่นนมแม่ได้ จำกลิ่นของคุณแม่ได้ เป็นต้น

ดัง นั้น การอยู่ใกล้ชิดลูกเสมอ เมื่อลูกโตพอที่จะจำกลิ่นได้ นอกจากทำให้เบบี้รู้สึกอบอุ่นใจ ยังช่วยให้ลูกมีความมั่นคงทางอารมณ์มากขึ้น

6. ชิมได้ไม่อันตรายธรรมชาติอีกอย่างหนึ่งของลูกวัยขวบแรก คือการหยิบของเข้าปาก ซึ่งเป็นการเรียนรู้ผ่านการสำรวจด้วยปาก คุณพ่อคุณแม่จึงควรดูแลเรื่องความปลอดภัยและความสะอาดของสิ่งต่าง ๆ ที่ลูกอาจคว้าเข้าปากนะคะ

แต่ ก็ไม่ควรกังวลหรือกลัวมากเกินไป จนไม่เปิดโอกาสให้ลูกได้เรียนรู้ด้วยตัวเอง สิ่งที่ควรทำเช่นให้ลูกได้จับอาหารกินเอง อาจเริ่มจากขนมปังที่ละลายในปากค่ะ เพื่อกันเรื่องอาหารติดคอ วิธีนี้จะช่วยส่งเสริมพัฒนาการตามวัยของลูก ทำให้ลูกรู้สึกมีความสุข มีความพึงพอใจในตัวเองว่าสามารถทำบางสิ่งบางอย่างด้วยตนเองได้ เท่ากับเป็นการสร้าง self esteem ให้ลูกตั้งแต่เล็ก ๆ ค่ะ

ถ้าไม่ถูกส่งเสริม

หาก ลูกวัยขวบแรกไม่ได้รับการกระตุ้นหรือส่งเสริมพัฒนาการเพียงพอ นอกจากจะส่งผลเสียในเรื่องสติปัญญา และอารมณ์ที่จะไม่ครบถ้วนสมบูรณ์แล้ว ยังส่งผลต่อพัฒนาการทางจิตใจและความผูกพันอีกด้วย

เพราะ เด็กที่ถูกทอดทิ้ง ไม่ได้รับการกระตุ้น ไม่มีคนมาสัมผัส หรือพูดคุยด้วย ทำให้เกิดความไม่ไว้วางใจ และจะฝังอยู่ในจิตใจไปจนโตทีเดียว

นอก จากนั้น ยังพบว่าเด็กอาจจะเป็นคนที่มองโลกในแง่ร้าย ไม่ไว้วางใจคนรอบข้าง เพราะประสบการณ์ที่ได้รับมาในขณะที่ต้องการความช่วยเหลือ หรือต้องการการตอบสนอง กลับไม่ได้ หรือใช้เวลานานกว่าจะได้รับการตอบสนอง ไม่ทันตามความต้องการ หรือไม่อยู่ในช่วงเวลาที่เหมาะสมค่ะ

เคล็ดลับ

เคล็ดลับในการส่งเสริมพัฒนาการของลูก คือ

1. ต้องส่งเสริมตามวัย พัฒนาการ ของเด็กนั้นเป็นลำดับขั้น และต้องส่งเสริมให้สอดคล้องตามวัยว่าวัยไหนควรทำอะไรได้ เพราะการส่งเสริมพัฒนาการที่เกินความสามารถของเด็ก จะทำให้พ่อแม่เกิดความรู้สึกเครียดที่ลูกทำไม่ได้ ลูกเองก็จะรู้สึกเครียดและรู้สึกล้มเหลวในการที่เขาทำไม่ได้เช่นกันค่ะ

2. เข้าใจลูกเด็กทุกคนมีความแตกต่างกัน ไม่ว่าจะเป็นพื้นอารมณ์ หรือลักษณะต่าง ๆ เช่น เด็กอาจมีความถนัดในพัฒนาการด้านหนึ่ง ขณะที่พัฒนาการอีกด้านไม่ค่อยถนัดแต่ก็ไม่ถึงกับช้า เป็นต้น

คุณ พ่อคุณแม่จึงต้องรู้ว่าลูกเป็นอย่างไร และไม่เปรียบเทียบลูกกับเด็กอื่น หมายความว่าไม่ปล่อยให้ลูกพัฒนาการช้า แต่ดูว่ามีสไตล์อย่างไร แล้วส่งเสริมให้เข้ากับบุคลิกและลักษณะของลูก

เมื่อคุณพ่อคุณแม่มีความเข้าใจ และส่งเสริมลูกให้เหมาะสมอย่างสม่ำเสมอ ก็ช่วยให้ลูกเติบโตขึ้นพร้อมกับพัฒนาการที่ดีสมวัยค่ะ

ข้อมูลจากกระปุกดอดคอม