ตามปกติแล้วเรามักได้ยินถึงความอันตรายของการถึงผึ้งต่อย จนหลายคนอาจไม่รู้จักอีกหนึ่งภัยร้ายที่อันตรายไม่แพ้กันอย่างการถูกต่อแตนต่อย ซึ่งอันตรายอย่างไรและมีวิธีปฐมพยาบาลแบบไหน วันนี้เราจะพามาเรียนรู้ไปพร้อมกัน

ต่อแตนต่อย อันตรายอย่างไร?

เมื่อถูกต่อแตนต่อย ก็อาจส่งผลเป็นอันตรายได้เพราะแตนมีพิษในเหล็กในไม่ต่างจากผึ้ง ซึ่งพิษของแตนจะแตกต่างกันไปตามชนิด ซึ่งความอันตรายของต่อแตนต่อยขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ ได้แก่

• ปริมาณพิษที่ได้รับ ยิ่งได้รับพิษมาก อาการก็จะรุนแรงมากขึ้น
• ตำแหน่งที่ถูกต่อย หากถูกต่อยบริเวณใบหน้าหรือคอ อาการอาจรุนแรงกว่าการถูกต่อยบริเวณอื่น
• สุขภาพของผู้ที่ถูกต่อย หากมีโรคประจำตัว เช่น โรคหัวใจ โรคหอบหืด โรคภูมิแพ้ อาการแพ้ของแตนอาจรุนแรงขึ้น
• ประวัติการแพ้ของแตน หากเคยแพ้พิษของแตนมาก่อน มีโอกาสแพ้รุนแรงมากขึ้น

อาการของต่อแตนต่อย

          โดยทั่วไปแล้วเมื่อเกิดต่อแตนต่อยอาจทำให้เกิดอาการ ดังนี้

• ปวด บวม คัน และแดงบริเวณที่ถูกต่อย
• รู้สึกแสบร้อนหรือชาบริเวณที่ถูกต่อย
• ลมพิษ
• หายใจลำบาก
• หน้าบวม
• คลื่นไส้อาเจียน
• เวียนศีรษะ
• ช็อก

และหากมีอาการแพ้รุนแรงภายใน 15-30 นาทีหลังถูกต่อย ก็ควรรีบไปพบแพทย์ทันที โดยการแพ้รุนแรงอาจมีอาการ ดังนี้

• หายใจลำบาก
• หน้าบวม
• คลื่นไส้อาเจียน
• เวียนศีรษะ
• ช็อก

ต่อแตนต่อยมีการปฐมพยาบาลอย่างไร

          เมื่อถูกต่อแตนต่อยสามารถทำการปฐมพยาบาลเบื้องต้นได้ โดยไม่ควรเกาหรือแกะบริเวณที่ต่อแตนต่อย เพราะจะยิ่งทำให้อาการแย่ลง และเสี่ยงติดเชื้อได้ง่าย เมื่อถูกต่อแตนต่อยควรหลีกเลี่ยงการสัมผัสแผลและทำการปฐมพยาบาลให้ไวที่สุดด้วยวิธี ดังนี้

• ดึงเหล็กในออกให้เร็วที่สุด หากเหล็กในยังฝังอยู่ภายในผิวหนัง ให้ใช้ปลายเล็บหรือสันบัตรแข็งเขี่ยเหล็กในออก หรือใช้เทปกาวใสปิดบริเวณที่ถูกต่อยแล้วดึงออกอย่างรวดเร็ว
• ล้างแผลด้วยน้ำสบู่ให้สะอาด
• ประคบเย็นบริเวณที่ถูกต่อยด้วยน้ำแข็งหรือผ้าเย็นเป็นเวลา 15-20 นาที การทำเช่นนี้จะช่วยบรรเทาอาการปวดและบวม
• รับประทานยาแก้ปวด เช่น ยาพาราเซตามอล หรือยาไอบูโพรเฟ่น เพื่อช่วยบรรเทาอาการปวด
• รับประทานยาแก้แพ้ เช่น ยาไดเฟนไฮดรามีน (Diphenhydramine) หรือยาลอราทาดีน (Loratadine) เพื่อช่วยบรรเทาอาการแพ้

วิธีป้องกันไม่ให้ถูกต่อแตนต่อยจนต้องปฐมพยาบาล

เพื่อป้องกันปัญหาที่อาจเกิดจากการโดนต่อแตนต่อยจนเกิดปัญหาให้ต้องปฐมพยาบาล จึงควรป้องกันตนเองในเบื้องต้น ด้วยวิธีเหล่านี้

• หลีกเลี่ยงบริเวณที่มีแตนอาศัยอยู่
• สวมเสื้อผ้าที่ปิดมิดชิด
• หลีกเลี่ยงการสวมใส่เสื้อผ้าสีสดใส
• หลีกเลี่ยงการใช้น้ำหอมหรือโลชั่นที่มีกลิ่นฉุน
• หากพบต่อแตน ให้อย่าพยายามไล่หรือทำร้าย