"เหงื่อ" ที่เรา ๆ ท่าน ๆ รู้จักกันดี ใครเลยจะคิดว่าจะกลายมาเป็นปัญหาน่าหนักใจได้จริงมั้ยคะ? ส่วนว่าน่าหนักใจขนาดไหนนั้น หลายท่านอาจยังนึกภาพไม่ออก เว้นแต่ท่านที่กำลังเผชิญกับภาวะเหงื่อออกมากผิดปกติ หรือ Hyperhidrosis อยู่ค่ะ

 อย่างไหนถึงเรียกผิดปกติ! 

          ตามปกติต่อมเหงื่อของคนเราจะผลิตเหงื่อวันละ 1 ลิตร แต่ปริมาณอาจแตกต่างกันในแต่ละคนขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น เพศ อายุ เชื้อชาติ และความไวต่อความร้อน เป็นต้น แต่บางคนมีปัญหาภาวะเหงื่อออกมากผิดปกติ นั่นคือ ต่อมเหงื่อจะผลิตเหงื่อได้มากกว่าคนปกติทั่วไปหลายเท่า ซึ่งภาวะเหงื่อออกมากผิดปกตินี้จะส่งผลต่อทั้งจิตใจและการใช้ชีวิตในสังคมมาก เนื่องจากเหงื่อเหล่านั้นจะก่อให้เกิดความเปียกขึ้น ไม่สุขสบาย เปรอะเปื้อนตามเสื้อผ้า ทำให้เสื้อผ้าเป็นวงด่างหรือเปื่อยขาดยุ่ยได้ง่าย นอกจากนั้น ยังเป็นสาเหตุของกลิ่นตัว เนื่องจากเชื้อแบคทีเรียที่อยู่บนผิวหนังจะ
สร้างสารที่ทำให้เกิดกลิ่นเหม็นในเหงื่อขึ้นค่ะ

 โดยทั่วไป ในทางการแพทย์สามารถแยกภาวะเหงื่อออกมากผิดปกติได้เป็น 2 ชนิด ดังนี้

          ภาวะเหงื่อออกมากทั่วตัว (Generalized Hyperhidrosis)

          ภาวะเหงื่อออกมากเฉพาะที่ (Local Hyperhidrosis)

          แต่ในตอนนี้จะยังไม่พูดถึงภาวะเหงื่อออกมากทั่วตัวค่ะ หมอจะขอหยิบเฉพาะเรื่องของภาวะเหงื่อออกมากเฉพาะที่และการรักษาด้วยโบท๊อกซ์ (Botox) มาฝากคุณผู้อ่านค่ะ

 สาเหตุของภาวะเหงื่อออกมากเฉพาะที่

          ภาวะเหงื่อออกมากเฉพาะที่เกิดจากการทำงานผิดปกติของต่อมเหงื่อตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย ได้แก่ บริเวณฝ่ามือฝ่าเท้า (พบประมาณ 60-70%) และ บริเวณรักแร้ (พบประมาณ 30-40%) ช่วงอายุที่พบได้บ่อยคือ 20-30 ปี โดยพบในเพศชายมากกว่าเพศหญิง ส่วนสาเหตุที่ต่อมเหงื่อทำงานผิดปกตินั้นยังไม่ทราบแน่ชัด แต่ในบางรายก็พบสัมพันธ์กับโรคบางชนิด เช่น โรคของต่อมธัยรอยด์ โรคของระบบสมองบางส่วน เป็นต้น แต่สันนิษฐานว่าน่าจะเกิดจากความผิดปกติของการสั่งงานของสมองบางส่วน รวมทั้งระบบประสาทอัตโนมัติทำงานเกินปกติ และเชื่อว่ากรรมพันธุ์ก็มีส่วนเกี่ยวข้องอยู่ไม่น้อย

          ภาวะเหงื่อออกมากเฉพาะที่มักสร้างความไม่สุขสบาย หรือรำคาญใจให้กับผู้ป่วยในการดำรงชีวิตประจำวันเป็นอย่างมาก เช่น ผู้ป่วยบางรายมีเหงื่อที่ฝ่ามือออกมากจนหยิบจับหนังสือหรือเอกสารไม่ได้ หรือในบางรายมีปัญหาไต้วงแขนเปียกชุ่ม เป็นต้น ซึ่งปัญหาดังกล่าว มักเป็นสาเหตุที่นำผู้ป่วยมาพบแพทย์ค่ะ

    การฉีดยาโบท๊อกซ์เพื่อรักษาภาวะเหงื่อออกมากเฉพาะที่ จึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งสำหรับผู้ป่วยที่ไม่ต้องการผ่าตัด

 การรักษาภาวะเหงื่อออกมากเฉพาะที่

          การรักษาเหงื่อออกมากเฉพาะที่ทำได้ทั้งวิธีการผ่าตัดและไม่ผ่าตัด วิธีการผ่าตัดจะทำได้โดยวิธีการเลาะเอาต่อมเหงื่อออก หรือการตัดเส้นประสาทที่มาเลี้ยงต่อมเหงื่อเพื่อทำให้การสั่งงานลดลง แต่การผ่าตัดมักไม่เป็นที่นิยมเนื่องจากมีผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์ตามมามากมาย ได้แก่ แผลเป็น การติดเชื้อ การต้องผ่าตัดเข้าช่องอก หรือการเกิดภาวะเหงื่อออกมากชดเชย เป็นต้น ส่วนการรักษาโดยไม่ผ่าตัดมีวิธีการให้เลือกหลายอย่าง ได้แก่ การรับประทานยาบางชนิดซึ่งมีผลในการลดการทำงานของต่อมเหงื่อ การใช้ยาทาเฉพาะที่ รวมถึงวิธีการรักษาที่ทันสมัยปลอดภัยและได้ผลดีนั่นคือ การใช้ยาฉีดโบท๊อกซ์ (Botox)

          โบท๊อกซ์เป็นสารโปรตีนสกัดชนิดหนึ่งจากเชื้อแบคทีเรียที่ถูกนำมาใช้ประโยชน์ในวงการแพทย์มานานแล้วโดยใช้รักษาผู้ป่วยที่มีอาการชักเกร็ง ตาเข เหล่ เนื่องจากช่วยให้กล้ามเนื้ออ่อนแรงลดการเกร็ง ส่วนผลในการรักษาภาวะเหงื่อออกมากเฉพาะที่ก็คือ ตัวยาจะไปออกฤทธิ์ยับยั้งการสั่งงานของเส้นประสาทที่ไปยังต่อมเหงื่อที่ผิวหนัง ทำให้มีเหงื่อออกน้อยกว่าปกติในบริเวณที่ได้รับการฉีดยา ซึ่งการรักษามักได้ผลดีเป็นที่น่าพึงพอใจโดยเฉพาะที่บริเวณฝ่ามือหรือรักแร้

 ขั้นตอนการรักษา

          การรักษาด้วยการฉีดโบท๊อกซ์นั้นจะฉีดในตำแหน่งที่ตื้นเฉพาะชั้นผิวหนังเท่านั้น แพทย์จะทายาชาหรือประคบด้วยน้ำแข็งบริเวณที่จะฉีดยาเพื่อไม่ให้ผู้ป่วยรู้สึกเจ็บ ซึ่งยาที่ใช้ฉีดจะมีปริมาณค่อนข้างน้อยและใช้เวลาในการฉีดไม่นาน หลังจากการรักษายาจะออกฤทธิ์สกัดกั้นการสั่งงานของเส้นประสาทที่ไปยังต่อมเหงื่อทำให้เหงื่อแห้งได้ใน 1-3 วันแรก จนถึงแห้งสนิทประมาณ 1 สัปดาห์ และผลการฉีดจะอยู่ในประมาณ 4-12 เดือน ต่อการฉีดแต่ละครั้ง

          ผลข้างเคียงในการฉีกยาโบท๊อกซ์ก็เช่นเดียวกับการฉีดยาทั่วไป ได้แก่ อาการปวดบวมจากการฉีดยา แต่มักเป็นอยู่ชั่วคราวและจะหายไปได้เอง การรับประทานยาแก้ปวดธรรมดา หรือการประคบด้วยความเย็นก็สามารถบรรเทาอาการดังกล่าวได้ ส่วนการฟกช้ำนั้นเกิดน้อยมาก แต่ผู้ป่วยอาจพบปัญหาใหม่ภายหลังเหงื่อแห้งสนิทแล้วนั่นคือ การเกิดรักแร้แห้งเกินไปทำให้เกิดการเสียดสีกันได้ง่าย ซึ่งผู้ปวยสามารถแก้ไขปัญหานี้ได้โดยการทาแป้ง หรือครีมเพื่อลดการเสียดสีค่ะ

 โบกมือลา "เหงื่อ" กันสักที

          การฉีดยาโบท๊อกซ์เพื่อรักษาภาวะเหงื่อออกมากเฉพาะที่ จึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งสำหรับผู้ป่วยที่ประสบปัญหานี้ที่ไม่ต้องการผ่าตัด แม้ยาจะออกฤทธิ์อยู่เพียงชั่วคราวแต่ก็ให้ผลที่น่าพึงพอใจและปลอดภัย อย่างไรก็ตาม ผู้ที่ตัดสินใจจะรักษาด้วยวิธีนี้ควรปรึกษาหรือรับการรักษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโดยตรงในโรงพยาบาลที่มีมาตรฐานและปลอดภัยค่ะ

   ทีนี้ใครที่เคยวิตกกังวลกับเหงื่อที่หลั่งออกมามากผิดปกติคงหมดกังวลกับ "เหงื่อ" กันแล้ว ถึงเวลาเรียกความมั่นใจกลับคืนมาแล้วค่ะ

ขอบคุณข้อมูลจาก  นิตยสารสวยด้วยแพทย์