หลังคลอดดูแลอะไรบ้าง (Mother & Care)
เรื่อง : Cotton tree

หลายท่านที่ตั้งครรภ์แรก อาจจะกังวลถึงเรื่องการคลอดที่กำลังจะมาถึง และเรื่องการดูแลลูกน้อยเป็นหลัก แต่ในความเป็นจริง การดูแลสุขภาพคุณแม่ช่วงหลังคลอดมีความสำคัญไม่แพ้กัน เรามาดูกันว่า ต้องดูแลอะไรบ้าง หลังจากคลอดลูกน้อยแล้ว

คลอดเองตามธรรมชาติ

แผลฝีเย็บ

คุณแม่ส่วนใหญ่ทราบแล้วว่า การคลอดเอง ร่างกายคุณแม่สามารถฟื้นตัวได้เร็วกว่าการผ่าตัดคลอดแผลหายเร็วกว่า และแผลที่ว่าก็คือ แผลฝีเย็บ ซึ่งฝีเย็บหมายถึง บริเวณระหว่างปากช่องคลอดกับทวารหนัก และคุณหมอมักจะตัดฝีเย็บระหว่างการคลอดลูก (ขั้นตอนนี้คุณแม่ไม่ต้องกลัวว่าจะเจ็บ คุณหมอจะฉีดยาชาก่อนการตัด) เพื่อขยายช่องคลอด ลดการฉีดขาด เมื่อคลอดเรียบร้อย คุณหมอก็จะเย็บเหมือนการเย็บแผล

ดูแลอย่างไร

ล้างอวัยวะเพศ และบริเวณแผลฝีเย็บโดยการล้างด้วยสบู่กับน้ำอุ่นๆ ธรรมดา ไม่จำเป็นต้องใช้ยาฆ่าเชื้อ แต่อย่างใด และห้ามสวนล้างช่องคลอดโดยเด็ดขาด

หลังคลอด จะมีน้ำคาวปลา โดยในช่วงแรก ๆ จะมีลักษณะเหมือนประจำเดือน และจะค่อย ๆ จางลง และหมดไปภายใน 3-4 สัปดาห์ คุณแม่ต้องหมั่นเปลี่ยนผ้าอนามัยบ่อย ๆ เพื่อลดความอับชื้น และติดเชื้อบริเวณแผลฝีเย็บ

ถ้ามีอาการปวดบริเวณแผลฝีเย็บ ให้นั่งแช่ในน้ำอุ่นผสมด่างทับทิม (แต่ถ้าไม่สามารถหาซื้อได้ หรือไม่แน่ใจในการผสม ใช้น้ำอุ่นอย่างเดียว) ประมาณ 10-15 นาที วันละ 2 ครั้ง

ถ้ามีอาการผิดปกติ เช่น มีเลือดออก ปวดมาก ต้องรีบไปพบคุณหมอทันที

ผ่าตัดคลอด

สิ่งที่แตกต่างจากคุณแม่ที่คลอดเอง คือ แผลผ่าตัดบริเวณหน้าท้อง ปัจจุบันคุณหมอจะใช้ไหมละลาย และก่อนออกจากโรงพยาบาล ก็จะปิดพลาสเตอร์ปิดแผลกันน้ำ ซึ่งแผลจะหายภายใน 7 วัน คุณหมอก็จะนัดดูแผลอีกรอบ ดังนั้นสิ่งสำคัญคือ อย่าให้แผลโดนน้ำนั่นเองค่ะ แต่แผลผ่าตัดคลอดจะทำให้รู้สึกเจ็บนานกว่าแผลฝีเย็บค่อนข้างนาน (บางท่านอาจจะรู้สึกเจ็บแผลประมาณ 1 เดือน) ดังนั้น อาจจะใส่แผ่นรัดหน้าท้อง ช่วยให้หน้าท้องไม่กระทบกระเทือนมากนัก ลดอาการเจ็บลงได้

Tip : คุณแม่ควรเคลื่อนไหวให้เร็วที่สุดหลังคลอด (แม้จะเจ็บแผล) เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดพังผืด และทำให้ลำไส้เคลื่อนไหวเร็วขึ้น สามารถปัสสาวะและอุจจาระเองได้เร็วที่สุด (ไม่ควรเกิน 2 วันหลังคลอด)

การดูแลทั่ว ๆ ไป

ไม่ว่าคุณแม่จะผ่าตัดคลอด หรือคลอดเองตามธรรมชาติ สิ่งที่ต้องดูแลตนเองให้ดีคือ

1.พักผ่อนให้มาก เพราะการเลี้ยงลูกอ่อนเป็นหน้าที่สำคัญที่สุดในชีวิตแม่ ลูกจะตื่นขึ้นมากินนมไม่เป็นเวลา ดังนั้นเมื่อลูกหลับก็ต้องนอนพักเอาแรง ตามลูกเช่นกัน เพราะช่วงหลังคลอดร่างกายคุณแม่ยังอ่อนเพลียอยู่มาก

2.กินอาหารให้ครบ 5 หมู่ เน้นอาหารรสไม่จัด มีกากใยมาก ๆ ป้องกันอาการท้องผูก กินให้อิ่มเต็มที่ เพราะร่างกายยังต้องการสารอาหารที่จำเป็นส่งผ่านให้ลูกน้อยทางน้ำนม

3.พบคุณหมอตามเวลานัด คุณหมอจะนัดพบเพื่อดูฝีเย็บ หรือแผลผ่าตัดคลอด และสุขภาพโดยรวม

4.กินวิตามินให้ครบถ้วน วิตามินที่คุณหมอสั่งไว้ ควรกิน เช่นเดิม เพื่อบำรุงเลือด และร่างกายให้พร้อมต่อการเลี้ยงลูกน้อย

5.การอยู่ไฟ การนาบหน้าท้อง ควรปรึกษาคุณหมอหรือผู้เชี่ยวชาญก่อนทำการอยู่ไฟ โดยเฉพาะคุณแม่ที่ผ่าตัดคลอดต้องรอให้แผลผ่าตัดหายดีเสียก่อน ไม่เช่นนั้นอาจเกิดอันตรายได้

ข้อมูลจากกระปุกดอดคอม